Dit wil je weten over vitamine A

Vitamine A is onmisbaar voor een gezond lichaam. Waarom is het zo belangrijk? En in welk eten zit veel vitamine A? Onze huisdiëtiste Puur Figuur zocht het voor je uit.

Elke week delen wij een nieuw gezondheidsartikel van onze huisdiëtisten Puur Figuur en Jonathan Klaassen in de categorie Gezondheid. Meer lezen? Hier vind je alle gezondheidartikels bij elkaar.

Waarom is vitamine A zo belangrijk?

Vitamine A helpt om:

• Je ogen gezond te houden.
• (Nacht)blindheid te voorkomen.
• Je immuunsysteem sterk te houden.
• Je huid, haar en nagels gezond en mooi te houden.
• Acné te voorkomen en bestrijden.
• Je botten gezond te houden en je risico op botbreuken te verlagen.

Zwangerschap

Vitamine A heeft invloed op onze vruchtbaarheid. Bij mannen en vrouwen. En bij zwangere vrouwen is de vitamine belangrijk voor een gezonde groei en ontwikkeling van het kindje. Het heeft onder andere invloed op de botten, het zenuwstelsel en op belangrijke organen.

Het helpt ook om de zwangere vrouw zelf gezond te houden. Onderzoek linkt vitamine A-tekort aan een groter risico op bloedarmoede bij zwangere vrouwen.

Het verschil tussen vitamine A en provitamine A

Vitamine A is niet één stofje maar een groep verschillende stoffen. Het zit in twee vormen in ons eten:

• Retinol en retinyl esters. Deze vorm vind je alleen in dierlijke producten.
• Carotenoïden. Deze stoffen zitten in plantaardige voeding en worden ook wel provitamine A genoemd.

De verschillen

Er zitten best wat verschillen tussen deze twee vormen. De vitamine A uit dierlijke voeding kan ons lichaam direct gebruiken. Het heeft precies de juiste vorm. In het Engels wordt het ook wel preformed vitamin A genoemd, oftewel voorgevormde vitamine A.

Provitamine A moet je lichaam eerst omzetten. Dit gebeurt niet altijd efficiënt. Een belangrijk voordeel van provitamine A is wel dat het ook een krachtige antioxidant is. En die helpen op tal van manieren om je lichaam gezond te houden.

Dierlijk of plantaardig?

Als je er zeker van wilt zijn dat je genoeg vitamine A binnenkrijgt, is het verstandig om ook voor dierlijke bronnen te kiezen.

Eet je vegetarisch of veganistisch? Let dan extra goed op je vitamine A-inname.

Waar zit veel vitamine A in?

Vitamine A (in de direct bruikbare vorm) vind je alleen in dierlijke producten. Goede bronnen zijn:

• Levertraan
• Leverworst
• Leverpaté
• Runderlever
• Lamslever
• Ganzenlever
• Tonijn
• Zalm
• Oesters
• Eieren
• Boter
• Kaas
• Roomkaas
• Volle melk

Lever = superfood

Het viel je misschien al op dat de eerste zes plaatsen op het lijstje hierboven voor lever zijn. De lever is namelijk de plaats waar vitamine A wordt opgeslagen. Net als een heleboel andere belangrijke voedingsstoffen. Bijvoorbeeld b-vitamines, ijzer, zink en selenium. Je kan lever eigenlijk als een multivitamine zien.

Waar zit veel provitamine A in?

Van de plantaardige bronnen scoren groentes het beste. De echte toppers zijn:

• Zoete aardappel
• Pompoen
• Boerenkool
• Spinazie
• Paksoi
• Wortels
• Rode paprika

Het is ook in fruit te vinden. Dan gaat het wel om wat kleinere hoeveelheden. Maar alle beetjes helpen natuurlijk mee.

Fruit dat een goede hoeveelheid vitamine A bevat:

• Cantaloupe meloen
• Watermeloen
• Mango
• Papaja
• Grapefruit
• Abrikoos
• Nectarine

Vitamine A smoothie

Snel veel provitamine A binnenkrijgen? Maak dan een vitamine A smoothie met:

• 1 hand boerenkool
• 100 gram mango
• 1 banaan
• 200 ml (plantaardige) melk

In het kort

Vitamine A is onmisbaar voor onze gezondheid. Als je zwanger wilt worden of zwanger bent is de vitamine extra belangrijk.

Vitamine A is te vinden in dierlijke en plantaardige voeding. De variant uit dierlijke voeding nemen we het beste op. Lever is absoluut de beste bron (inclusief leverproducten). Vis, eieren en zuivel scoren ook goed.

Bronnen: Age-Related Eye Disease Study Research Group, Arch Ophthalmol, 2001. Andrew L. Thorne-Lyman, Wafaie W. Fawzia, Paediatr Perinat Epidemiol, 2012. Xinge Zhang, Rui Zhang, Justin B Moore, Yueqiao Wang, Hanyi Yan, Yingru Wu, Anran Tan, Jialin Fu, Ziqiong Shen, Guiyu Qin, Rui Li, Guoxun Chen, Int J Environ Res Public Health, 2017.

Bron uitgelichte foto: CanStockPhoto

Gezondheid